De vijf mogelijke oorzaken van de angst van je hond

Als je dit artikel leest, denk ik dat je interesse hebt in het onderwerp angst bij honden. Misschien omdat jouw hond bang is. Voor vuurwerk, voor mensen, voor verkeer, voor honden, of voor iets anders. Soms kunnen mensen wel achterhalen of begrijpen waardoor de angst ontstaan is. Maar soms is het ook volledig onduidelijk. En dat is niet zo gek. Er zijn namelijk diverse redenen waarom angst kan ontstaan bij een hond. In dit artikel zal ik vijf mogelijke oorzaken met je bespreken 

1. Negatieve ervaringen met de prikkel zelf

Dit is de oorzaak waar de meeste mensen aan denken als ze een hond hebben die bang is voor geluid, honden, verkeer, mensen etc. We vinden het zelf meestal de meest logische verklaring. We kunnen ons goed voorstellen dat een hond bang wordt voor andere honden als hij daar een keer mee gevochten heeft. Dat hij bang is voor vuurwerk als iemand een rotje in de buurt heeft afgestoken. Dat hij bang is voor mensen als hij mishandeld is door een vorige eigenaar. Overigens kan één negatieve ervaring al zo'n impact hebben, dat het het gedrag van je hond sterk beïnvloed. 
Maar het kan ook heel goed zijn dat er niet zo'n ervaring geweest is! Er zijn ook andere oorzaken, die ik hieronder verder bespreek. 

2. Aangeboren/erfelijk/'in het ras'

Ik schaar alle drie dingen - aangeboren, erfelijk en 'in het ras' - even onder één noemer. Dat is eigenlijk niet correct, want het zijn allemaal weer andere dingen, maar voor dit artikel voert het te ver om dat nu helemaal uit te spitten. Het komt er simpelweg op neer: vóórdat jouw hond geboren was, waren er al invloeden die ervoor gezorgd hebben dat je hond op zijn minst angstig (onzeker/pessimistisch) aangelegd is. Dat kan op verschillende manieren gebeurd zijn: 
- Met de voorouders van jouw hond zijn verkeerde keuzes gemaakt. Of als er niet sprake is van een hond die doelbewust gefokt is, twee (voor)ouders waren niet stabiel van karakter en hadden al een angstige aanleg. In sommige rassen lijkt het erop dat er op grotere schaal verkeerde keuzes gemaakt zijn of bepaalde reuen/teven gebruikt zijn voor de fok die bv. angst voor geluid hebben 'doorgegeven'. Eeuwig zonde vind ik dat! 

- Dit 'niet stabiel zijn', kan onder meer te maken hebben met zogenoemde epi-genetica. In een hele korte klap (want het is een stuk ingewikkelder dan dit, maar het stuk dat hiervoor van belang is), wil het zeggen dat ervaringen die een individu (mens en dier) meemaken, kunnen via het genetische materiaal doorgegeven worden aan de nakomelingen, blijkt uit onderzoek onder onder andere mensen die in de hongerwinter zijn geboren.

- Uit onderzoek blijkt dat - opnieuw met een korte klap uitgelegd - het zenuwstelsel van pups moeilijker om kan gaan met stress als de moeder in de laatste deel van de dracht (drie weken) stress ondervonden heeft. Ik schreef daar eerder al dit artikel over. Kortom: had de moeder van jouw hond stress, dan kan het zijn dat jouw hond lastiger met stress om kan gaan. Dat is al van invloed vóórdat jouw hond geboren wordt. 

3. Verkeerde of te weinig socialisatie

Veel hondeneigenaren realiseren zich tegenwoordig wel dat de eerste periode van een pup belangrijk is om de wereld om zich heen te leren ontdekken. Dat wordt socialisatie genoemd. Maar die socialisatie is niet altijd even makkelijk. Soms ziet een hond te weinig en komt hij met te weinig dingen in aanraking die voor hem van belang zijn. Soms wordt er teveel gedaan (ja, dat kan ook). En soms wordt er verkeerd gesocialiseerd. Ik schreef daarover al dit artikel. 
Als er in de socialisatie van je hond iets niet helemaal correct gegaan is, beïnvloedt dat het gedrag van jouw hond als hij opgroeit en volwassen is. Vroeger dachten we dat je daar niets meer aan kon bijsturen, inmiddels weten we dat dat iets genuanceerder ligt. Maar dat neemt niet weg dat die socialisatie een belangrijke bouwsteen is voor een niet-angstige hond. 

4. Een hond leert onder meer door associaties te maken. Als er iets in zijn omgeving gebeurt dat van invloed is op hoe hij zich voelt of hoe het met hem gaat, krijgt dat 'iets' betekenis. Dus als je hond schrikt van een hard geluid, krijgt dat harde geluid betekenis voor hem. 
Honden zijn heel goed in het maken van die associaties. En heel vaak beperkt het zich niet alleen maar tot die ene prikkel (zoals bv. het harde geluid). Honden maken figuurlijk gezien een plaatje/video in hun hoofd van een spannende situatie. En als ze een volgende keer iets van dat plaatje herkennen, zelfs zonder de spannende prikkel, kan het zijn dat dat de angst opwekt. Het is de rol van de context. 

5. Relatie tussen angst en medische oorzaken.

Er zijn diverse onderzoeken die erop wijzen dat als een hond pijn heeft, dat kan leiden tot angst voor andere prikkels. In één van de onderzoeken is bv. de conclusie dat honden die pijn hebben, makkelijker geluidsgevoelig zijn. Dit heeft ook te maken waarschijnlijk met het maken van associaties. Als een hond pijn heeft aan spieren en botten en schrikt van een hard geluid, trekt hij waarschijnlijk in een schrikreactie de spieren samen. Die doen al pijn en door het plotselinge samentrekken gaat het opnieuw/meer pijn doen. Het kan zijn dat een hond het geluid als de voorspeller gaat zien van die pijn. Je hond weet immers niet dat het geluid en het samentrekken van de spieren geen verband hebben. 
Je kunt dit onderzoek hier nalezen.

Er zijn dus meerdere oorzaken te bedenken voor de angst van je hond. Als je je hond wilt helpen om minder bang te zijn, is het handig om er achter te kunnen komen wat bij jouw hond speelt. De basis van een oplossing ligt overigens altijd in een combinatie van ondersteuning, management en training. 

Je kunt nu beginnen met de Weg met Vuurwerkangst-reeks: 7 gratis tips om de hel van de jaarwisseling voor je hond te verminderen. Kijk hier voor meer informatie; http://www.moniquebladder.nl/vuurwerkangst

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist. Overname van dit artikel is niet toegestaan zonder toestemming. Delen via social media wordt op prijs gesteld.