"Laat ze het maar uitvechten": alleen maar verliezers...

Je hebt deze zin vast wel eens gehoord. “Laat ze het maar uitvechten, dan is het daarna over (want ze moeten even uitmaken wie de baas is)”. Vaak in situaties waarin de ene hond aan de lijn is en de andere hond onaangelijnd even kennis komt maken. Zoiets wordt meestal niet gezegd als beide honden op elkaar reageren met een spelboog of ander ontspannen gedrag. Bedenk je daarom een volgende keer als je de honden het wilt laten uitvechten: zo’n situatie kent alleen maar verliezers!

Er moet een "winnaar" zijn, toch?

Alleen maar verliezers? Maar hoe zit het dan met de hond die het dan uiteindelijk wint? Die is toch geen verliezer? Nou, als je er goed over nadenkt, is “de winnaar” uiteindelijk net zo’n verliezer als de hond die het onderspit delft.

De “winnaar” zet meestal agressie in om het conflict de overhand te krijgen. Een hond vecht niet zomaar, dat heeft altijd een doel. Als de “winnaar” met zijn agressie zijn doel bereikt, dan is er een hele grote kans dat hij die agressie opnieuw zal gaan inzetten een volgende keer.
Agressie blijkt een succesvolle overlevingsstrategie te zijn, dus zeer zeker voor herhaling vatbaar. Met alle risico’s en negatieve gevolgen van dien. Als je dan daarbij bedenkt dat agressie vaak veroorzaakt wordt door angst of onzekerheid (lees hierover dit artikel), realiseer je je misschien nog beter dat de winnaar van zo’n gevecht helemaal geen winnaar is... Het enige dat hij ermee gewonnen heeft, is dat het vertrouwen in agressie als handige tactiek om ervoor te zorgen dat je bedreiging verdwijnt of het onderspit delft, enorm gegroeid is.

De hond die het onderspit delft, heeft ook veel geleerd.

Namelijk dat andere honden vervelend kunnen zijn en het conflict aan kunnen gaan. Als je als hond zijnde je al onveilig voelde en misschien al agressie inzette om conflicten op te lossen (want je eigenaar had je waarschijnlijk niet zomaar aan de lijn...), dan levert het onderspit delven in een conflict natuurlijk niet een positieve bijdrage aan het vergroten van het veiligheidsgevoel. Dus de kans is groot dat zo’n verliezer de volgende keer ook (opnieuw?) agressie in gaat zetten om zichzelf veilig te houden.

Dit principe geldt overigens ook voor honden die elkaar kennen en/of in hetzelfde huishouden leven. Twee honden die met elkaar vechten om een bot of een speeltje, leren meestal ook alleen maar de dingen die je eigenlijk niet wilt. Namelijk of dat agressie werkt of dat je je bot/speeltje/eigenaar/ligplek etc alleen maar nog harder moet verdedigen want die ander zou het wel eens af kunnen pakken. De scheidslijn van wat wel en wat niet toelaten is in een huishouden alleen wat wat lastiger te bepalen. Want wat loopt uit de hand en wat is nog gezonde hondentaal? Een grom, een lip optrekken, een fixatie... Het is allemaal communicatie.
Honden vertellen elkaar (en ons) op die manier wat voor hen belangrijk is en waar ze eventueel het conflict over aan willen gaan. Het geeft een heleboel duidelijkheid en is daarom zeer zeker in de basis niet iets waar je direct op moet ingrijpen. Het is wél heel belangrijk dat je het ziet en over de situatie nadenkt. Wat is de boodschap van de hond en kun/moet je iets veranderen om te voorkomen dat het gaat escaleren. Want het kunnen ook allemaal voorbodes zijn voor een gevecht.

Voorkom "uitvechten"

Het is de kunst als eigenaar om honden wél met elkaar te laten communiceren wat ze belangrijk vinden zonder dat het uitmondt in een gevecht. Sommige honden zullen nooit met elkaar gaan vechten, andere weer wel. Dat is zo afhankelijk van diverse situaties, dat het verstandig is deskundige hulp in te roepen als je niet goed weet of en wanneer je moet ingrijpen!

Met “de baas zijn” heeft het al helemaal niets te maken; lees daarover dit artikel.

Misschien nog ten overvloede, maar ook als er géén bloed vloeit, kent een conflict alleen maar verliezers! Ook het conflict dat wordt “uitgevochten” met een hoge houding en grom, waarop de ander met lage staart wegduikt, kent alleen maar verliezers. Ik weet het; ik stel het een beetje zwart-wit. Natuurlijk zijn er grijswaarden, waarin de ene hond zich iets groter maakt, de andere hond wegkijkt, waarna er een spelboog komt van hond 1 en hond 2 denkt; ach... hij valt nog wel mee en ze daarna vrolijk samen de horizon tegemoet lopen.
Ja. Die grijswaarden (en communicatie!) zijn er.
Maar zodra er angst, onzekerheid, frustratie, boosheid of pijn in het spel is bij één van de partijen (en dat gebeurt nog wel eens...); is het een risico om het “maar uit te laten vechten”.

Houd controle

Heb je een goede reden om de honden wel te laten kennismaken (lees dit artikell), doe dat dan met beleid. Houd de honden bv. aangelijnd om controle te houden. Vertoont een van de honden wél agressie aan de lijn, maar niet als hij onaangelijnd is? Check dan eerst hoe dat bij die andere hond is (én ga als de wiedeweerga aan de slag met die agressie aan de lijn!).

Daarom (nogmaals) een hartenkreet.
Niet alleen als gedragstherapeut met heel veel klanten die zich de blubber trainen om de emotie van de hond te veranderen, maar in het dagelijks leven meervoudig geconfronteerd worden met honden die zomaar op ze afkomen. Maar ook als eigenaar van een hond die onzeker en angstig is (na een aantal negatieve ervaringen met loslopende honden!).
Als je een andere hond tegenkomt, doe je hond aan de lijn!
Als de andere hond onaangelijnd is; vraag de eigenaar ook om zijn hond aan de lijn te doen. Eerst controle, dan overleg of er gespeeld kan worden.
“Maar hij doet niets hoor” is geen excuus. Want er hoeven geen gaten te vallen om een negatief effect te hebben. Bescherm je hond, ook tegen een winnaarservaring. Want een conflict kent alleen maar verliezers!

PS: Collega’s Renate Steinfort en Jennifer de Jongh hebben de Hondenetiquette ontwikkeld, met tips en adviezen om honden beter met elkaar te laten omgaan en conflicten te voorkomen. Hier is een gratis powerpoint te downloaden die gebruikt kan worden door bv. hondenscholen in theorielessen. Bij Renate en Jennifer zijn bovendien folders te bestellen. Doen!

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, gedragstherapeut voor honden. Overname is alleen toegestaan na toestemming van de auteur. Linken van deze pagina op diverse media mag wel met bronvermelding!