Blaffen; hoe stop je je hond?

Blaffen is voor de meeste eigenaren één van de meest irritante gedragingen van hun hond. Maar het ene blaffen is het andere niet. Er kunnen diverse redenen waarom een hond blaft. En daarmee zijn er ook diverse manieren waarop je er als eigenaar voor kunt zorgen dat het blaffen niet of een stuk minder voorkomt. 

Waarom blaft een hond nu eigenlijk?

Het antwoord daarop is niet zo eenvoudig, zeker niet als je weet dat er in elk geval tien* (en misschien nog wel meer) mogelijke redenen kunnen zijn:

1. om aandacht of voer te krijgen
2. ter verdediging (van territorium, voer, speeltje, ligplaats)
3. in een conflict of uit angst
4. verlatingsangst
5. jagen
6. drijven
7. spel en andere sociale situaties
8. groepsgedrag
9. bekrachtigd gedrag
10. medisch (bv. cognitieve disfunctie of pijn/ongemak)

Management
Om het blaffen te verminderen, is management essentieel. Dat betekent dat je als eigenaar maatregelen moet nemen die ertoe leiden dat de hond minder vaak aanleiding heeft om te blaffen. Om de meest effectieve maatregelen te kunnen doorvoeren, is het handig als je eerst goed voor jezelf duidelijk hebt op welke dingen (prikkels) je hond nu eigenlijk allemaal op reageert. Je kunt denken: "hij blaft naar ALLES", maar vaak is dat je gevoel...

Door duidelijk voor jezelf op te schrijven waar je hond nu eigenlijk écht naar blaft (en waar niet naar), wordt het ook duidelijker waar je in de toekomst op kunt trainen. En als je weet waar je hond nu precies naar/om blaft, is het ook gemakkelijker om management-maatregelen te bedenken zodat je hond zo weinig mogelijk aan die prikkels wordt blootgesteld.

Een voorbeeld
Een klein hondje dat op de bank springt (dat voor het raam staat), als hij iemand of verkeer voorbij ziet komen door het raam dat tot op de grond door loopt. Hij blaft dan aan een stuk door en is niet meer bereikbaar voor de eigenaar. Als die hem aanraakt, probeert de hond de eigenaar te bijten.
Uit het dagboekje dat de eigenaren een week hebben bijgehouden, blijkt dat de hond niet blaft naar "iedereen en alles", maar vooral naar kinderen en fietsers. Volwassenen en ander verkeer dan fietsers veroorzaken zijn gedrag niet. Om ervoor te zorgen dat de hond de kinderen en de fietsers niet of niet meer zo gemakkelijk ziet, plakken de eigenaren folie tegen het lage raam. Het licht komt nog wel naar binnen maar de prikkels worden minder zichtbaar. Daarnaast verplaatsen ze de bank, zodat de hond daar niet meer op kan springen en niet meer in de vensterbank kan gaan staan blaffen.

Is daarmee het probleem opgelost?
Nee, niet echt. Uit de lichaamstaal van de hond blijkt dat hij bang is voor kinderen en fietsers (en dat blijkt ook uit gedrag van de hond op straat). Er moet dus getraind worden zodat de hond niet meer angstig is voor kinderen en fietsers. Maar door deze managementmaatregelen te nemen, worden er twee belangrijke dingen bereikt:

- meer rust en minder frustratie en stress waardoor hond (en eigenaar) beter in staat zijn goed gedrag aan te leren

- de hond leert niet -tig keer per dag dat blaffen ervoor zorgt dat datgene dat hij eng vindt, ook daadwerkelijk verdwijnt (waardoor zijn gedrag in stand blijft)

Het blaffen stoppen
Eén van de meest gestelde vragen van hondeneigenaren is: hoe kan ik mijn hond AFleren dat hij blaft? Het antwoord is eigenlijk relatief simpel. Leer hem AAN dat stil zijn veel meer oplevert (lees: leuker is) dan blaffen. Als je het probleem wilt aanpakken door je hond te corrigeren voor het blaffen, is er erg weinig kans dat het gedrag op de lange termijn verandert (zeker als hij het doet als je er niet bij bent!).

Uit onderzoek blijkt dat 86% van de honden die met een waterpistool werden gestraft voor blaffen bij het hek, na drie maanden weer waren begonnen met blaffen. Kies je er voor om te werken met een correctie (zéker niet mijn aanbeveling!), dan is het goed te weten dat het effect vele malen beter is als je direct na de correctie, als de hond stil is, dit gedrag beloont met iets dat de hond leuk vindt. Uit onderzoek blijkt dat dan na 90 dagen slechts vier procent weer is gaan blaffen.

Hoe langer een hond al de gewoonte heeft in bepaalde situaties te blaffen, hoe moeilijker het wordt om hem stil te laten zijn in die situaties. Preventie is dus erg belangrijk:

- beloon als eigenaar het blaffen nooit, door bv. een speeltje, aandacht, spel of voer te geven.
- laat jonge honden/pups een positieve associatie opbouwen met geluiden, situaties en personen om blaffen uit angst te voorkomen
- leer basiscommando's (waaronder "blaffen" en "stil") om meer controle te krijgen
- neem zo snel mogelijk managementmaatregelen en ga trainen als je hond in sommige situaties ongewenst of te veel blaft

Samenvattend kun je het volgende doen als je hond (te)veel blaft*:

- identificeer en haal de oorzaak weg door prikkels die het blaffen veroorzaken te vermijden of te controleren
- Herken de onderliggende emotie en behandel het onderliggende probleem (bv. verlatingsangst, territoriale agressie etc.)
- Vermijd alles wat het blaffen bekrachtigd (bv. aandacht geven)
- Beloon stil zijn
- Train om de emotie en het gedrag van de hond op de uitlokkende prikkel te veranderen

Meer weten over hondengedrag? Lees dan mijn boek: Kijk eens naar je hond. Aan de slag met zijn gedrag. 

Behavior Problems Dogs&Cats Third Edition - Landsberg, Hunthausen, Ackermann

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, gedragstherapeut voor honden. Overname van dit artikel is alleen toegestaan na toestemming van de auteur.