Het gevaar van het corrigeren van angst

Veel probleemgedrag heeft angst als onderliggende emotie (lees meer). De hond voelt zich bedreigd, vindt het spannend… Als de onderliggende emotie van probleemgedrag niet herkend wordt, heeft dat een groot risico. Als je niet weet , dat je hond agressie vertoont omdat hij zich bedreigd voelt en je corrigeert je hond hiervoor, is er een zeer grote kans dat je op de lange termijn het probleem groter maakt. Voor jou als eigenaar, maar zeer zeker ook voor de hond! Daarom is het als eerste essentieel dat je gedrag dat ontstaat uit angst herkent en zeer zeker NOOIT corrigeert.
 

Angst is een zeer sterke emotie.

Een bange hond gaat in een reflex over tot gedrag dat er uiteindelijk toe moet leiden dat datgene waarvan hij denkt dat het hem bedreigt, uit zijn omgeving verdwijnt. Zijn lichaam wordt in paraatheid gebracht om in actie te komen, zodat zijn reactie snel en effectief is. Alles wat je aan de buitenkant van een bange hond ziet, is het effect van wat er binnen in zijn lichaam gebeurt. Stress-signalen als hijgen, vergrote pupillen, vacht die omhoog gaat staan worden veroorzaakt door stoffen die in het lijf die het lichaam tot actie aanzetten. De hersenen sturen de hond ook in een reflex aan om gedrag als uitvallen/vecht, bevriezen, vluchten of “gek doen” uit te voeren. Gedragingen die er op gericht zijn om de bedreiging te doen verminderen.

Reflex

Angst-gedrag is zo reflexmatig, dat je het niet kunt vergelijken met “bewust gedrag” zoals bv. een oefening zit.Dat is gedrag waar de hond over “nadenkt”, met op basis van in het verleden gemaakte “kennis” dat hij daarvoor beloond gaat worden. Angst-gedrag is dus iets heel anders. Het is gericht op de buitenwereld, gericht op de prikkel die ervoor zorgt dat de hond zich bedreigd voelt. Deze gerichtheid op de buitenwereld en het feit dat het een reflexmatig iets is, maakt dat het zeer onverstandig is om angst-gedrag te corrigeren.

Een hond is in zijn angst gefocust op de bedreigende prikkel. Als hij op het moment dat hij naar die prikkel kijkt, een correctie krijgt, is er een hele grote kans dat de associatie gaat maken: prikkel = correctie. Omdat het angst-gedrag iets reflexmatigs en onbewust is, is er een zeer kleine kans dat de hond de correctie in verband brengt met wat hij zélf doet. In de meeste gevallen legt een hond de koppeling tussen de prikkel (die hij al eng vond!) en de correctie.

Van kwaad tot erger

Door de koppeling van de prikkel aan de correctie, wordt de prikkel hoogstwaarschijnlijk alleen maar nog enger. Want; de prikkel betekent in het “beste” geval dat je eigenaar op je moppert en in het slechtste geval pijn of schrik. Omdat het gedrag een uiting is van de emotie, en die emotie alleen maar groter wordt (nog enger…), is er een zeer grote kans dat het gedrag ook heftiger wordt. Als eigenaar en als hond, ben je dus na het corrigeren alleen maar verder van huis…

De hond die op straat blaft naar andere honden omdat hij ze eng vindt (wat meestal zo is, lees dit artikel), gaat die honden alleen maar spannender vinden als hij gecorrigeerd wordt voor het blaffen. Hij legt ZELF niet de relatie tussen het blaffen en de pijn/mopperen… Hij legt de relatie; andere honden betekent pijn/mopperen en dus is die andere hond de volgende keer alleen maar nog enger. Dus is er een zeer reële kans dat het blaffen een volgende keer, alleen maar nog heftiger wordt. Dat is natuurlijk erg vervelend, maar wat denk je van een hond die uit angst gromt naar een kind? Als het kind in reactie op een correctie van een ouder alleen maar nog bedreigender wordt, kan dit desastreuze gevolgen hebben voor hond én kind!

Management

Moet je gedrag dat veroorzaakt wordt door angst, dan maar negeren? Zeker niet! Want van elke keer dat je hond uit angst gedrag vertoont dat ertoe leidt dat de bedreiging opgeheven wordt (en dat is bijna altijd zo, al was het maar alleen in de beleving van de hond!), heeft ook zo zijn effect! De reflex is doelmatig geweest en zal dus in het vervolg op zijn minst worden herhaald. Het wordt er dus niet beter van als je het maar laat gaan en helemaal niets doet.

Op korte termijn voorkom je dat het probleem erger wordt, door zoveel mogelijk situaties te vermijden waarin je weet dat je hond met angst-gedrag reageert. Dan zijn er geen leerervaringen die het probleem uiteindelijk erger maken. Maar een échte oplossing is het natuurlijk niet! Die zit hem vooral in doelgericht trainen om de emotie van de hond te veranderen. Want als je die verandert, is er geen reden meer voor de hond om zijn angst-gedrag te laten zien. Je kunt hierover het beste een deskundig gedragstherapeut inschakelen.

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, gedragstherapeut voor honden. (Gedeeltelijke) overname alleen toegestaan na overleg. Delen via social media is vanzelfsprekend toegestaan.